Dużo słyszy się o tym, że energia ze źródeł odnawialnych, w tym z wiatru, jest dobrą alternatywą dla środowiska wobec innych form pozyskiwania energii. Co to właściwie znaczy i w jaki sposób sektor energetyki wiatrowej optymalizuje swój wpływ na klimat?  

Nie ulega wątpliwości, że zero emisyjność wytwarzania energii przez turbiny wiatrowe wiąże się z charakterystyką wiatru jako odnawialnego źródła energii. W trakcie działania farma wiatrowa nie emituje do atmosfery toksycznych spalin, gazów cieplarnianych czy pyłów. Nie zanieczyszcza ani nie degraduje gleby i nie prowadzi do strat w obiegu wody. Jest rozwiązaniem przyjaznym środowisku i transformacji energetycznej. Dług zaciągany na etapie budowania farmy, w postaci emisji CO2, szybko się zwraca, co w prostych słowach wyjaśnia Paweł Orleański w jednym z filmów edukacyjnych kampanii „Płyniemy z wiatrem”. Nic więc dziwnego, że według WHO – Światowej Organizacji Zdrowia, energetyka odnawialna stanowi najłagodniejszą dla zdrowia formę pozyskiwania energii.  A co z ostatnim etapem cyklu życia farmy wiatrowej? Czy utylizacja turbin również odbywa się w sposób minimalizujący lub eliminujący potencjalny, negatywny wpływ na środowisko? 

Janusz Gajowiecki – Prezes Zarządu PSEW zauważył, że aktualnie poziom technologiczny recyklingu dla farm wiatrowych jest na najwyższym poziomie. Śmigła, czy też łopaty, wiatraków, podobnie jak panele fotowoltaiczne, na etapie rozkładania farm, poddawane są recyklingowi, a uzyskany z nich surowiec może zostać przeznaczony na stworzenie czegoś nowego, na przykład, jak w jednej z polskich firm – do realizacji zamówień w postaci wytworzenia pokryw studzienek kanalizacyjnych. Pomimo iż recykling trudnych do rozdzielenia kompozytów, z jakich są zrobione śmigła, jest czasochłonny, polska firma opracowała technologię, na podstawie stosowanej w przypadku paneli fotowoltaicznych, umożliwiającą większą efektywność procesu pod względem zarówno środowiskowym, jak i ekonomicznym. Jak widać, know-how z branż pokrewnych ma duże znaczenie w tym sektorze, szczególnie wobec wyzwań technologicznych, takich jak recykling łopat wiatrowych. 

Okazuje się także, że recykling to nie jedyne ekologiczne rozwiązanie. Innym, powoli pojawiającym się w przestrzeni sektora energetyki wiatrowej, jest upcykling, czyli ponowne użycie niepotrzebnych już elementów konstrukcji. W myśl upcyklingu i gospodarki zamkniętego obiegu, w 2021 roku powstała w Polsce pierwsza na świecie kładka ze zużytych turbin wiatrowych. Z kolei za pomocą recyklingu zostały wykonane dźwigary pomostu. Politechnika Rzeszowska miała swój udział w badaniu tego rozwiązania.  Zbudowana i opatentowana przez polską firmę konstrukcja została zainstalowana nad rzeką Szprotawa. Powstała we współpracy z zagranicznymi firmami, jednak stanowi kolejny przykład dużego potencjału polskich firm w sektorze. Jak zauważył polski inżynier – Andrzej Adamcio, łopaty wiatrowe mogą być ponownie użyte zarówno jako obiekty inżynieryjne, jak i zewnętrzne meble.

Potwierdza to kolejny projekt, tym razem z obecnego roku. Ta sama polska firma, która dokonała w Szprotawie przełomu, wykonała leżaki, ławki i huśtawki ze skrzydeł turbin wiatrowych. Taka mała architektura, w postaci miejskich mebli ze skrzydeł turbin wiatrowych, ma pojawić się także w kolejnych, polskich miastach. Upcykling i recykling to drugie życie wiatraków.

Jak widać, morska i lądowa energetyka wiatrowa ma pozytywny wpływ na środowisko z wielu powodów. Nie tylko zmniejsza emisję CO2 do atmosfery, dzięki bezemisyjnemu generowaniu energii, ale też inspiruje do upowszechniania upcyclingu i poszukiwania nowych technologii w ramach recyklingu. Praca nad technologiami, optymalizującymi funkcjonowanie wiatraków na morzu i lądzie oraz ich utylizację, nie ustaje. Popularność recyklingu łopat wiatrowych rośnie podobnie, jak kreatywność w ich bezpośrednim wykorzystaniu w myśl upcyklingu, a polska nauka i przemysł ma w tym procesie znaczący udział. 

Więcej o wpływie energetyki wiatrowej na środowisko można także znaleźć w artykułach 

„Morskie elektrownie wiatrowe — jak wpływają na środowisko?”, „Energia z wiatru — szansa na czyste powietrze” czy „Fakty, nie mity, czyli dlaczego warto płynąć z wiatrem”.